Ietwat ongeïnteresseerd en onderuitgezakt zat de zestienjarige Joost (niet zijn echte naam natuurlijk) in de gemakkelijke stoel in de praktijk. Joost was door zijn moeder naar mij toe gestuurd.

Alles zat wat tegen. Een jaar geleden werd bij hem een Spastische Darm, oftewel het Prikkelbaar Darm Syndroom geconstateerd door zijn behandelend arts. Erg vervelend en buiten het advies van de welbekende vezelzakjes, werd deze jongeman met een kluitje in het riet gestuurd.

De zakjes losten het probleem uiteraard niet op. Zijn huid vertoonde één en al ontstekingen, de concentratie op school was niet zoals gewenst, om nog maar niet te spreken over de geur van zijn lichaam en ontlasting… Ondanks de dagelijkse douche en de AXE kneep moeder haar neus al dicht voor ze zich in zijn slaapkamer waagde.

Joost had keurig zijn anamneseformulier vooraf ingevuld, dus ik had al aardig wat inzichten gekregen in zijn leefstijl. En terwijl we de koetjes en de kalfjes van het gamen, scooters en bijbaantjes aan te bespreken waren, testte ik voor Joost zijn allergenen uit. Bijzonder toch hoe gelukkig je iemand kunt maken door te zeggen dat hij de kolen en de zuivel beter kan laten staan. Dat het verstandig was om suiker en junkfood eveneens te vermijden was dan weer een tegenvaller. “Vet stom!” was zijn reactie dan ook.

Wat dat vet betreft hadden we meteen een puntje. Want naast de verstoring van Joost zijn darmen zaten er aardig wat tekorten in de voedingsstoffen, waaronder dus ook de vetzuren.

“Ik eet vet zat”, zei hij. Daar kon ik niet onderuit. Met vrienden bij het cafetaria eten vond Joost namelijk een stuk aantrekkelijker dan bij zijn moeder aan de keukentafel. Maar dat is nou nét niet het vet wat ik bedoelde.

Over welke vetten hebben we het dan wel? Vet hebben we nodig. Elke lichaamscel heeft een celmembraan en deze celmembraan bevat een laagje vet. Ook is vet (cholesterol) de grondstof voor een behoorlijk aantal hormonen. Zo zie je dus, vet is een noodzaak voor ons lichaam.

Vetten worden in planten en dieren gemaakt. Vetten die bij kamertemperatuur vloeibaar zijn noemen we oliën. In plantaardige oliën zitten veel onverzadigde vetzuren. Als deze in aanraking komen met zuurstof, hitte of licht veranderen ze in schadelijke transvetten. Je vindt transvetten vooral in bewerkte voedingsmiddelen, zoals kant en klare sauzen, dressings, koekjes, snoep, chips, bepaalde toetjes en gebak.

Transvetten zijn schadelijk. Ze beschadigen lichaamscellen. “Oh!”, zei de moeder “dat heeft toch te maken met verzadigde vetten, met de V van verkeerd”. Daar hebben we de verwarring! Ik weet dat het voedingscentrum het zo naar buiten brengt; de Verzadigde vetten zijn Verkeerd (dubbel V) en de Onverzadigde vetten zijn Ok (dubbel O). Toch gaat die vlieger niet op...

Als je een broodje met kaas en roomboter (verzadigd vet) smeert, is de roomboter het gezondste onderdeel van het broodje. Recent onderzoek laat zien dat verzadigde vetten geen enkel effect hebben op sterfte, hart- en vaatziekten of suikerziekte. Van het eten van vet krijg je niet meer vet in je bloed. Van het eten van kunstmatige koolhydraten in de vorm van koek, snoep, brood, pasta, frisdranken en vruchtensappen wél. Het wordt dus hoog tijd om onze relatie met vetten te veranderen.

Ik hoor het je haast denken: “wat moet ik nou geloven?” Tja, inzichten veranderen nou eenmaal. Maar het is heel simpel: vertrouw de natuur en heb wantrouwen bij alles wat door mensenhanden (kunstmatig) is gemaakt. Zolang je de voedingsmiddelen eet zoals ze van nature gemaakt zijn, hoef je je geen zorgen te maken. Geniet van de paddenstoelen, eieren, noten, zaden, wild vlees, vette vis, groenten en fruit. Varieer en vermijd kunstmatig voedsel. Zo blijven jij én je vetzuren prima in balans.

Dan Joost! Met hem gaat het inmiddels weer een stuk beter. De acne is hij vrijwel kwijt en zijn spastische darm speelt alleen nog op als hij even is “los” gegaan in levensmiddelen die hem zijn afgeraden. Dat geeft niks, hoort erbij en daar leert hij van. Z o weet Joost zelf ook heel goed waarvoor hij het doet.

De laatste keer dat we elkaar zagen kreeg ik een hand. “Bedankt! En euh …Vét cool dit!”. Pubers; #ikhouervan!